Wystawa

„Otóż nic nie znaczy ten, który sieje, ani ten, który podlewa, tylko ten, który daje wzrost - Bóg”.
1 List do Koryntian 3, 7

 

„Drzewa nie kłamią”
dr Gyula Folly

 

„Nasze arboretum nie jest tuzinkowym, jednym spośród wielu arboretum. Nie jest jedynie kolekcją niepospolitych drzew cedrowych i cyprysowych, ale to historia naszej rodziny.”
dr. Réka Folly

 

Od 1997 roku arboretum należy do ściśle chronionego obszaru Parku Narodowego Wyżyny Balatonu. Najstarsze drzewa zasadzone w nim mają około 115 lat. Chociaż arboretum jest niewielkich rozmiarów, jego walory dendrologiczne cieszą się uznaniem na całym świecie. Kolekcja zimozielonych drzew daje możliwość zaprezentowania wielogatunkowości roślinnej sosen, dlatego stanowi również doskonalą bazę edukacyjną. Na wielką wartość przyrodniczą arboretum wskazuje również znajdująca sie w obrębie naszego ogrodu wychodnia czerwonego piaskowca oraz las dębowy, które można uznać za pierwotny zespół roślin tego obszaru. Oprócz prowadzenia ogrodu botanicznego rodzina Folly zajmuje się również uprawą ziół oraz prowadzi szkółkę leśną, w której zwiedzający mogą zakupić sadzonki i różnej wielkości krzewy. Jakość i różnorodność oferowanych przez arboretum wyrobów własnych „Folly” jest znaczącym źródłem przychodów.

 

Wystawa „Folly – jeden ogród, jedna rodzina” została zorganizowana w dawnej tłoczni, funkcjonującej na terenie arboretum do roku 2020, wpisanej do aktów prawnych już w roku 1858. W wyniku przekształcenia i modernizacji piwnicy, miejsce ekspozycji ma pełnić również funkcję edukacyjną oraz zapewniać przestrzeń lokalową. Centralnym elementem wystawy jest interaktywne przedstawienie właściciela i samego arboretum – przy pomocy serii filmów prezentujących tutejszą przyrodę oraz historię rodziny Folly. Po terenie Arboretum Folly można spacerować wybraną przez siebie trasą i zapoznawać się z tym wszystkim, co tworzy arboretum już od 115 lat. Życzymy miłego pobytu!

 

Potrzebna jest skoordynowana praca wielu zawodów, aby czas spędzony tutaj, zadowolił naszych gości i poczuli to, co potocznie nazywamy: Folly - Ogród Edenu nad Balatonem

„Mój ojciec poświęcił ogrom czasu i energii na stworzenie i rozkwit arboretum. Jestem dumna z tego, że wytrwale walcząc odkupił utracone przez upaństwowienie teren i tak nasza rodzina jako jedyna na Węgrzech zachowała, pielęgnowała i udoskonalała ogród założony przez naszego pradziadka w 1905 roku. To właśnie poczucie odpowiedzialności było dla mnie najbardziej motywujące, kiedy potwierdziłam swój udział w pomocy przy kontynuacji tego dzieła. Jestem absolwentką Akademii Medycznej na wydziale lekarskim. Po wyjściu za mąż i urodzeniu dzieci, kontynuowałam edukację medyczną na wydziale stomatologicznym. W planach miałam również zrobienie specjalizacji z chirurgii szczękowo-twarzowej na uczelni budapesztańskiej, ale nasza przeprowadzka z Budapesztu nad Balaton, która miala miejsce 10 lat temu uniemożliwiła to. Od tego czasu zajmuję się prowadzeniem arboretum. Nasz Pradziadek zasadził pierwsze drzewa, nasz Dziadek kontynuował pracę na przekór komunizmowi, następnie Nasz Ojciec odzyskał skonfiskowane tereny i udostępnił cenny rodzinny skarb do użytku publicznego. My, czwarte pokolenie, próbujemy teraz dorównać ich znakomitości ”. 
dr. Folly Réka

 

W XVII. wieku miejscowość Kisörs należała do rodziny Eszterházy. Ze względu na fakt, iż Károly umarł bezpotomnie, blisko dziesięciohektarowy obszar został sprzedany na aukcji Istvánowi Csigó, właścicielowi ziemskiemu posiadającemu również młyn, a następnie jego synowi, Pálowi Csigó, posłowi do Parlamentu. Syn Pála, Kálmán Csigó, podczas studiów na uniwersytecie w Wiedniu zaprzyjaźnia się z Mátyásem Folly, który odwiedza rodzinę Csigó w ich posiadłości w Gyulakeszi. Tutaj właściwie zaczyna się historia Folly Arboretum, gdyż podczas tej wizyty rodzi się miłość, zwieńczona małżeństwem z dr. Mátyásem Folly, lekarz rodziny Zsolnay z Peczu ożeni się z Elzą Csigó w 1989 roku. Niezamężna siostra Elzy, zajmująca się w tym czasie hodowlą winogron na wzgórzu Kisörsi, przekazuje w prezencie swojej siostrze teren obecnego Starego Arboretum. I to właśnie dr Gyula Mátyás Folly dostrzegł walory klimatyczne tej kotliny i posadził w niej w roku 1905 pierwszą sosnę, dając tym samym poczatek Folly Arboretum. Zakupił pochodzące z wielu stron świata i nieznane dotychczas na Węgrzech sadzonki sosny. Większość obszaru stanowiła wówczas jeszcze winnica i zaledwie niewielka tylko część posiadłości, znajdująca sie na terenie dzisiejszego Starego Arboretum, w pobliżu stojącej tam figury Matki Boskiej, miała odpowiednie uwarunkowania do sadzenia roślin subśródziemnomorskich. W czasach nacjonalizacji jego syn dr. Gyula Folly i jego wnuk o tym samym imieniu Gyula Folly, inżynier rolnictwa, kontynuowali prace. Po zmianie ustroju rodzina nie odzyskała już znacjonalizowanych terenów w ramach odszkodowania, zmuszona więc była odkupić swoje pierwotne terytorium za własne pieniądze.

 

W rodzinie Folly Gyula podążał za Gyulą - aż do czwartego pokolenia. Dziś arboretum i przynależna do niej winnica są własnością wnuków założyciela i prowadzone przez Rékę Folly i jej męża, Pétera Wernera. Arboretum zatrudnia 50 osób. Na pięciohektarowym obszarze, który można zwiedzać przez cały rok, rośnie 400 gatunków drzew iglastych, 200 gatunków drzew i krzewów liściastych oraz tysiące wieloletnich kwiatów. Arboretum znajduje się w strefie mikroklimatycznej, dzięki czemu na jego terenie panuje wzmożona wilgotność powietrza, co jest szczególnie korzystne przy uprawie roślin subśródziemnomorskich.

 

„Ich zamiłowanie, wiara i ciężka praca pozostały tam, wśród drzew i ma to dla nas większe znaczenie, niż dendrologiczne atrakcje. To właśnie sprawia, że nasz ogród jest wyjątkowy dla gości, którzy od razu poczują jego szczególną atmosferę.”
dr. Folly Réka